Каталог паслуг

У маляўнічых кутках палескага боку, сярод натуральных ландшафтаў усім ахвотным адпачыць і пагутарыць з прыродай, нацыянальны парк «Прыпяцкі» прапануе прайсціся экалагічнымі сцежкамі.

1. Экскурсія да Цар-дубу

2. Экскурсія ў турыстычны аб'ект «Музей прыроды»

3. Экскурсія да Цар-хвоі

4. Экскурсія па горадзе тураў

5. Наведванне Царквы Усіх Святых

6. Экскурсія на цеплаходзе па рацэ Прыпяць

Экскурсія да Цар-дубу

Цар-дуб (варыянт 1)

 Цар-дуб (варыянт 2)

Маршрут пачынаецца ў дуброве разнатраўна-зёлкавай, у яе складзе сустракаюцца бярозы, асіны, алешыны, хвоі. У мікрапаніжэнніў дуброву ўклінавалася курціна алешыны чорнай — паказчыку забалочанасці і праточнасці глеб.

Насаджэнне алешыны размешчана справа ад сцежкі — у неглыбокай затарфованай лагчыне. Сцежка працягваецца ў дуброве сніткавай. Тут шмат грабу, які фармуе другі ярус. Багаты ў гэтым тыпе дубровы падлескавы ярус, які складаецца з ляшчыны, арабіны, крушыны, грушы, вербы, свідзіны, брызгліны. Плады гэтых раслін ахвотна ядуцца птушкамі, вавёркамі, мышамі. У наглебавым полазе багатыя снітка, зоркаўка ланцэталістая, падалешнік еўрапейскі, мядунка, лазаніца і іншыя расліны-індыкатары багатых глеб.
Зрэдку сярод дубоў сустракаюцца хвоі, на якіх бачныя шматлікія дробныя, пакрытыя смалой канаўкі. Гэта сляды адмысловага ляснога промыслу, які існаваў да ўтварэннянацпарку — смолападсочкі. Дрэвы хвоі, якія прызначаліся ў бліжэйшыя 10-20 гадоў у рубку, западсочваліся для атрымання найкаштоўнай прыроднай сыравіны — хваёвай жывіцы. Але ўтварыўся парк, і стагадовым хвоям была падаравана жыццё…
Трохі вышэй — рэльеф, ніжэй — грунтавыя воды, бяднейшыя глебы і дуброва сніткавая зменена дубровай чарнічнай. Змяняюцца і расліны-індыкатары. У полазе з'яўляюцца чарніцы, семачок еўрапейскі, майнік двулісты. Памяншаецца прысутнасць грабу і ляшчыны, больш становіцца крушыны і рабіны.

Справа ад дубровы цягнецца забалочаная лагчына. Па меры таго, як памяншаецца яе праточнасць, на змену алешыне прыходзіць бяроза пухнатая, вярбовыя хмызнякі, хвоя.

Дуброва раптам пераходзіць у малады змяшаны лес, які ўтварыўся на месцы высечанай 40 гадоў таму дубровы. На прыкладзе гэтага насаджэння яскрава відаць, што дубовыя высечкі не заўсёды аднаўляюцца дубам. Пройдуць стагоддзі, пакуль дуб заваюе тут сваё панаванне.

За прасекай расце найстарое ў нацпарку хваёва-дубовае насаджэнне, у якім нярэдка сустракаюцца буйныя старыя дрэвы дзікай яблыні і дзікай грушы.

Сцежку перагароджвае канава. З мастка, уладкованага праз яе, можна палюбавацца навакольнымі ландшафтамі. За мастком сцежка збочввае направа і ідзе па краі балота. Наперадзе — невялікая, залітая сонцам паляна з рэдкімі бярозамі, якія надаюць гэтаму месцу адмысловы каларыт. Аднак яе ветлівасць зманлівая: уся глеба на палянцы перакапана і змяшана з травяністай расліннасцю. Гэта сляды капальнай дзейнасці дзіка — самага распаўсюджанага ў нацпарку звера з атрада капытных. Яго колькасць у асобныя гады дасягае 1000-1200 асобін пры аптымальнай колькасці 280 жывёл. Гэтаму спрыяюць цёплыя зімы, добрыя ўраджаі жолуду, вялікія прасторы балот, якія гарантуюць зверу надзейнуюхованку і досыць ежы.

Справа ў балота ўсталявана кармушка для казулі, гэтага звера, лёгкага на ногі, які сілкуецца парасткамі дрэў і хмызнякоў, таксама вельмі часта можна сустрэць у нацпарку. Балоты — улюбёны прыстанак для ласёў, распаўсюджаных па ўсёй запаведнай тэрыторыі.

За бярэзнікам, які ўзнік на месцы высечанай дубровы, і маладымі ляснымі культурамі дуба, створанымі чалавекам, каб адрадзіць дуброву, пачынаецца змрочны і сыры ясянёвы лес. Праз некалькі дзясяткаў метраў адкрываецца невялікая паляна, пасярэдзіне якой, раскінуўшы галіны, велічна стаіць волат палескіх лясоў — велізарны дуб.

Некалі на Русі да ўсяго, што было вялікім, дадавалася прыстаўка «цар» (цар-гармата, цар-звон). Так і гэта дрэва, сведка шматлікіх стагоддзяў, завецца ў народзе «цар-дуб». Гэта адно з самых старых і самых буйных дрэў Прыпяцкага Палесся. Яго вышыня — 36 метраў, дыяметр — амаль 2 метры.

Таксама мы можам прапанаваць маршрут на верхавое балота. Шырокія балотныя масівы — адзін з найпрыгожых элементаў прыроднага ландшафту нацыянальнага парку. Свет запаведных балот сапраўды ўнікальны. У НП «Прыпяцкі» балоты займаюць каля 50% тэрыторыі, верхавыя балоты — 19%. Тут вы зможаце пазнаёміцца з хмызнякамі (багун, дурніца, імшарніца, журавіны), травой (вадзянка, падвей похвавы, марошка, расіца круглалістая), і дрэвамі (хвоя). Прычым хвоя расце вельмі дрэнна, вышыня яе не перавышае 5-7 метраў, ва ўзросце 100-150 гадоў яна адмірае. Верхавое балота служыць добрай базай для пасялення дзікіх звяроў і птушак.

 Экскурсія да Цар-хвоі

Яшчэ можаце прайсціся па не менш цікавым маршруце да «цар-хвоі», дзе таксама наскрозь будзеце прасякнуты магутнасцю і адухоўленасцю царства лесу. Гэты маршрут пазнаёміць вас з асаблівасцямі прыроды поймавых ландшафтаў і з даўнейшым промыслам мясцовага насельніцтва — пчалярствам, што часткова захавалася ў тым выглядзе, у якім яно існавала ў старажытнасці. На градзе, выцягнутай уздоўж балота, расце самая буйная і старая ў парку хвоя з вуллём-калодай і абаронай ад мядзведзяў.

Экскурсія па горадзе Тураў

 Тураў

Сэрца Палесся — даўнейшы горад Тураў. Як мяркуюць навукоўцы, першае селішча на рацэ Прыпяці з'явілася задаўга да пачатку першага тысячагоддзя. Дакладная дата ўтварэння Турава невядомая. У пісьмовых крыніцах горад упершыню згадваецца ў «Аповесці мінулых гадоў» пад 980 годам. На думку шэрага гісторыкаў, Тураў паўстаў як адміністрацыйны, эканамічны і культурны цэнтр дрыгавічоў.

Існуе трохі версій пра паходжанне назвы горада. Магчыма, імя яму даў першы легендарны князь Тур, які, паводле падання, заснаваў горад. Існуе таксама думка, што назва пайшла ад магутнага дзікага быка — тура, які лічыўся некалі царом звяроў Беларускага Палесся, але быў вынішчаны да XVIII стагоддзя…
Горад Тураў размешчаны на правым беразе ракі Прыпяць і яе пратокі Струменя. Гэта адзін з найстаражытных гарадоў Кіеўскай Русі. Першае згадванне пра яго адносіцца да 980 года: «Рогволад бе пришед из заморья и имяше свою волость Полотьсце, а Тур Турове, от него же и Туровци прозвашася».

У 10-13 стагоддзях Тураў быў сталіцай удзельнага княства і граў вялікую ролю ў палітычным, эканамічным і культурным жыцці старажытнай Русі. Гэта быў найбагаты сярэднявечны гандлёвы і рамесны горад, залучаны ў сталыя міжусобныя войны за княскую і вялікакняскую пасады. Добра ўмацаваны абарончымі збудаваннямі, Тураў неаднаразова вытрымліваў працяглыя аблогі ўнутраных і вонкавых ворагаў, у тым ліку і небывалую для тых часоў па тэрмінах аблогу напрацягу 10 тыдняў у сярэдзіне 12 стагоддзя. Багата ўдзельнічала тураўская дружына ў войнах (пагонях) з знешнімі ворагамі — полаўцамі, ляхамі, яцвягамі, Літвой.

Сярэднявечны Тураў з'яўляўся найбуйным ва ўсходніх славянаў культурным і рэлігійным цэнтрам, цэнтрам пісьмовасці і летапісання. У Тураве ў 12 стагоддзі жыў і чыніў найадукаваны чалавек сваёй эпохі — паэт, філосаф, асветнік, тэолаг і прапаведнік біскуп Кірыла Тураўскі. Яго пяру належыць мноства павучанняў, малітваў, «слоў», у тым ліку і шэдэўр старажытнарускай культуры «Слова пра паход Ігаравы».
Прайшлі стагоддзі. Шматлікімі войнамі і пажарамі неаднаразова сціраўся даўнейшы Тураў з аблічча зямлі і зноў адраджаўся да жыцця. Зараз Тураў — гэта невялікае мястэчка з адмысловым парадкам жыцця, са сваёй самабытнай гісторыяй, побытам, этнаграфіяй.

Турыстам прапануецца наведаць змешчаную на крайнім паўднёвым захадзе горада Замкавую гару — помнік сярэднявечча. На гары ўсталяваны сучасны помнік святому Кірылу Тураўскаму, дзень якога штогод адзначаецца тутака ж 11 траўня. На замкавай гары ў ноч з 6 на 7 ліпеня адзначаецца і традыцыйнае для Палесся паганскае свята Івана-Купалы. Гэтыя і многія іншыя народныя святы суправаджаюцца выступам самадзейных калектываў з выкананнем абрадавых і народных песень і танцаў. На паўночны захад ад Замкавай гары віднеюцца даўнейшыя Барысаглебскія могілкі. Там у сярэдзіне 12 стагоддзя знаходзіўся біскупскі Барысаглебскі манастыр, у адной з веж якога жыў у свой час пустэльнікам Кірыла Тураўскі.
даўнейшага гарадзішча дарога вядзе на ўсход - у цэнтр сучаснага Турава. У набярэжным і гарадскім парках усталяваны помнікі салдатам, якія вызвалялі Тураў і жыхарам Турава, загінулым у гады Другой сусветнай вайны. У цэнтры, на беразе Струменя, размешчаны мемарыяльны знак, прысвечаны тысячагоддзю Турава.
У 500 м на поўдзень ад знака знаходзіцца мясцовы краязнаўчы музей, дзе можна лепй пазнаёміцца з гісторыяй і культурай Турава і Тураўскай зямлі.

Ад музея маршрут праз цэнтр Турава ідзе на ўсход горада паўз адзіную, захаваную з існавалых некалі амаль 40 культавых будынкаў і збудаванняў, праваслаўнуюУсесвяцкую царкву.

Кірыла Тураўскі

У 1993 годзе ў Тураве яму ўсталяваны сямімятровы помнік (аўтары — скульптар М.Інькоў, архітэктар — Н.Лук'янчык). Яго магутны сілуэт, у аснове якога — крыж незвычайнай візантыйскай формы, здалёку праглядаецца пры пад'ездзе да Замкавай гары.

Літаратурная спадчына Кірылы Тураўскага, захаваная да нашых дзён, — гэта малітвы-споведзі, казанні, павучанні, аповесці-прыпавесці, паданні, дзясяткі музычна-паэтычных твораў, што ўвайшлі ў рускую, беларускую і ўкраінскую культуры. Прапаведнік быў дарадцам і настаўнікам многіх выбітных людзей свайго часу. Так, даўнейшы рукапіс паведамляе, што біскуп Тураўскі «…Андрею Боголюбскому много послания написал». Творы Кірылы Тураўскага ўлучаліся ў склад самых вядомых рукапісных складанак, да якіх адносяцца знакамітыя анталогіі лепшых узораў прамоўніцкага мастацтва «Таржэственнік» і «Залатавуст», асновай якіх былі творы вялікага Іяана Залатавуста.
Барысаглебскім могілкам адведзена месца на беразе ракі Язды, на невялікім узвышшы, аточаным балотамі, літаральна ў некалькіх сотнях метраў ад горада Турава. У Тураве і сёння захоўваецца паданне пра тое, што на гэтай выспачцы пахаваны забітыя ў 1015 годзе сыны кіеўскага князя Уладзіміра-Хрышчэнніка — Барыс Растоўскі і Глеб Мурамскі. У смерці іх сучаснікі вінавацілі зводнага брата, Святаполка Уладзіміравіча — першага тураўскага князя, зафіксаванага летапісам, аўтар якога заве Святаполка «Праклятым».

Дзіва-крыж

У старой частцы могілкаў у апошнія гады XX стагоддзя з-пад зямлі пачаў з'яўляцца каменны крыж, з вышчарбленай паверхняй, які мае нявострыя канцы. Жыхары Турава лічаць, што гэты крыж выпрамяняе цеплыню і … «расце»! За мінулыя гады ён падрос на некалькі сантыметраў.

Наведванне Царквы Ўсіх Святых

Усесвяцкая драўляная царква, пабудаваная ў 1810 годзе, знаходзіцца на адной з цэнтральных вуліц сучаснага Турава — Ленінскай. З правага боку ад уваходу ў царкву і ад алтара — каменныя крыжы, знак веры і прадмет культавай глыбокай пашаны праваслаўных хрысціянаў. Дагэтуль у Тураве жывая легенда, быццам гэтыя крыжы самі прыплылі супраць плыні па Дняпры і Прыпяці з Кіева, спыніліся каля горада, і тады вада афарбавалася крывёй.

Экскурсія на цеплаходзе па рацэ Прыпяць

Асаблівай папулярнасцю ў Нацыянальным парку карыстаецца водны турызм. Ёсць рачны флот, у склад якога ўваходзяць і шпацырныя цеплаходы, і цеплаходы, якія выкарыстоўваюцца як плывучая гасцініца з усімі выгодамі.

Ахвотнікам падвабіць карпарацыйныя і сямейныя мерапрыемствы прапануецца выступ фальклорнага ансамбля «Маладзіцы маладыя», у рэпертуар якога ўваходзяць песні, што ўслаўляюць хараство Палескага краю і традыцыі славянскіх народаў.

Кантактная інфармацыя:

ДПУ НП «Прыпяцкі»
(+375 2350) 570-17, 570-15, 570-18 (аддзел турызму)